علی صداقتی خیاط ملقب به «عمو خیاط» متولد ۱۳۲۵ در مشهد، نویسنده، فعال حقوق کودک و جامعه شناس ایرانی است. او سال‌های زیادی را صرف سوادآموزی به کودکان کار و خیابان و بازمانده از تحصیل نموده و مبتکر یک شیوه آموزشی جدید (به نام هنر خواندن و نوشتن) برای سوادآموزی به کودکان و بزرگسالان بازمانده از تحصیل است.
زندگی‌نامه
وی دوران تحصیلات مقدماتی خود را در مشهد گذراند، و در رشته‌های جامعه شناسی و اقتصاد سیاسی در پاریس ادامه تحصیل داد. در سال ۱۳۵۵ ازدواج کرده و سال ۱۳۵۶ به ایران بازگشت.
فعالیتها
در سال ۱۳۷۱ علی صداقتی خیاط در کسوت نویسنده اولین رمان خود را به نام «گورگاه» به چاپ رساند و در سال ۱۳۷۴ «حکیم ایاز» را منتشر کرد. (که این رمان پس از کسب مجوز رسمی در سال ۱۳۷۸ تحت عنوان «مه سوار» از سوی انتشارات آگاه منتشر شد)
در سال ۱۳۷۶ در کمتر از شش ماه سه زلزله مخرب بجنورد، سرعین اردبیل و اسفدان قاین لرزاند، صداقتی خیاط در قامت یک جامعه شناس به بررسی پیامدهای روانی_اجتماعی زلزله پرداخت و سلسله مقالاتی را تحت عنوان «جامعه شناسی زلزله» به رشته تحریر در آورد که یکی از آنها در تابستان ۱۳۸۱ و در فصلنامه «رفاه اجتماعی» به چاپ رسید.
در سال ۱۳۸۰ با کودکان کار و خیابان آشنا شد و طی بررسی رفتارها و شرایط زندگی آنان طرح «اتاق امن ذهن» را مطرح کرد، اتاق امنی که وی معتقد بود این کودکان از آن بی‌بهره‌اند. بنابریان تصمیم گرفت به آنان برای دستیابی به یک «اتاق امن ذهن» کمک کند. (علی صداقتی خیاط در فیلم مستند “اتاق امن” – ساخته ارسلان امیری و آیدا پناهنده در سال ۱۳۸۹- که راجع به کودکان کار و فعالیت‌های وی ساخته شده، در رابطه با طرح اتاق خلوت و امن ذهنی توضیحات کاملی را ارائه می‌دهد) او درروزهای جمعه در دروازه غار با همکاری انجمن حمایت از حقوق کودکان کلاسهای خلاقیت برگزار کرد. در همین کلاس‌ها بود که کودکان و داوطلبان وی را “عمو خیاط” نامیدند.
در سال ۱۳۸۱ کلاسهای خلاقیت را در خانه کودک شوش و ناصر خسرو نیز تشکیل داد. همچنین در سال ۱۳۸۲ در خانه کودک پامنار؛ کانون فرهنگی_حمایتی کودکان کار و در سال ۱۳۸۳ در خانه کودک پاسگاه نعمت آباد؛ جمعیت دفاع از کودکان کار و خیابان، کلاسهای خلاقیت را برپا نمود.
در سال ۱۳۸۴ نخستین بخش از نوشته‌های کودکان کار و خیابان – که در همان کلاسهای خلاقیت و توسط خود کودکان به رشته تحریردر آمده بود- را تدوین و تحت عنوان «برج غار» توسط نشر قصه منتشر کرد. همچنین در همین سال کلاسهای خلاقیت خود را در بنیاد امید مهر تشکیل داد.
در سال ۱۳۸۵ دومین بخش از نوشته‌های کودکان کار و خیابان را تحت عنوان «غار تار» و در سال ۱۳۸۶ سومین بخش از همین نوشته‌ها را با نام «ترس غار» توسط انتشارات ناهید منتشر کرد. همچنین بخش اول از رمان خاکستر را در سومین گاه نامه کانون نویسندگان ایران منتشر کرد.
در سال ۱۳۸۷ چهارمین بخش از نوشته‌های کودکان کار و خیابان را با عنوان «زیرگذر» توسط انتشارات ناهید به چاپ رساند.
در سال ۱۳۸۸ چند تن از شرکت کنندگان ۱۴ تا ۲۲ ساله درکلاسهای خلاقیت وی اعلام کردند حاضر به نوشتن داستان نیستند و می‌خواهند داستان‌هایشان را به صورت شفاهی بیان کنند. این گروه از شرکت کنندگان کسانی بودند که در مقطع اول تا چهارم دبستان ترک تحصیل کرده و برای کمک به مخارج خانواده مشغول کار شده بودند. بنابراین عمو خیاط به بررسی عوامل تشدید کننده‌ی بیسوادی در این افراد پرداخت و کلاسهای سوادآموزی را برای این دسته از کودکان و نوجوانان دایر نمود. او با بررسی، تحقیق و نیز تجربیاتی که در این زمینه کسب کرده بود، روش نوین هنر خواندن و نوشتن در سی جلسه (۱۵ روزه) را طراحی نمود و آن را در سال ۱۳۹۰ منتشر کرد.
وی این شیوه را در جمعیت دفاع از کودکان کار و خیابان، شهرک امید، کانون اصلاح و تربیت و… اجرا کرد و بی‌سوادان بسیاری را از موهبت خواندن و نوشتن برخوردار نمود. با پیگیری و تشویق عمو خیاط بسیاری از این کودکان و نوجوانان به کمک داوطلبان دیگر، دوره‌ی راهنمایی و تعدادی نیز دوران دبیرستان را در کمتر از دو سال به پایان رساندند.
در سال ۱۳۹۰ در سالن اجتماعات شهرک امید سمینارهنر خواندن و نوشتن برگزار شد که در این جلسه عمو خیاط و شیوه او معرفی شد و همچنین از کودکان کار و خیابان و کارگران بیسوادی که توانسته بودند در مدت ۱۶ ماه نه تنها با سواد شده بلکه بخشی از آنها با کمک یاوران این برنامه و NGOهای جمعیت دفاع از کودکان کار، بنیاد همدلان کودک، انجمن حامی سوم راهنمایی را امتحان داده و کارنامه قبولی دریافت کرده بودند، تجلیل به عمل آمد.
Biography
Ali Sedaghatikhayat which was called Uncle tailor ( the meaning of his family name is tailor) was born in 1946. He is an author, an Iranian sociologist and activist for children’s rights. He spent many years to teach literacy to children who were deprived of education. He invented a new method (named the art of reading and writing) to teach literacy to children and adults who were deprived of education. He received his early education in Mashhad and wenton to pursue studiesinSociology and Political Economy in Paris. He married in 1976 and in 1977 he returned to Iran.
Activities
In 1992 he wrote his first novel ‘ GOORGAH’ and in 1995 his second book ‘ Hakim Ayaz’ was published. After obtainingpermission,the book was published under the name of ‘ MahSavar’in 1999.
In 1997, in less than six months, three devastating earthquakes destroyed three cities of Bojnourd, Ardabil and Gha’en.
In the first days after the earthquake, Khayat quickly drove to ‘Sare’ein’ , ‘Haji abad’ and ‘Firoozan’ to help earthquake victims. In 2002, after helping earthquake victims in ‘Avaj’ ,he helped build a school for girls who were deprived of education in ‘Hesar’ village.After that, as a sociologist, he examined the psycho-social consequences of the earthquake and wrote a series of articles entitled “An Introduction to EarthquakeSociology”. In summer 2002, one of the articles was published in ‘Social Welfare’ journal.
In 2001 he met the needy ( street) children. After studying their living conditions and behavior he introduced his ‘ safe room of the mind ‘ program. This was something that he thought the children were deprived of it. So he decided to help needy childrento achieve a “safe room of the mind” .
Ali Sedaghatikhayat Provides a comprehensive description of ‘ safe room of the mind’ in the movie “safe room “. The theme of the movie is about needy ( street) children and it was made by Aida Panahande&ArsalanAmiri in 2010.
Heheld creativity classes on Fridays in ‘DarvazeGhar’in collaboration with the Society for Protection of Child Rights. In 2002, 2003 and 2004 he held such classes in other places.
In 2005,he formulated the first part of what was written by the children in the creativity classes and it was published by ‘NashreGhese’ as ‘Borje Ghar’.Also in the same year he held his creativity class in ‘Omid E Mehr’ Foundation.
In 2006 the second part of what was written by the children as’Ghar e Tar’ and in 2007 the third part of it as ‘Tars e Ghar’were published by ‘Nahid’ publication.Also the first section of the novel ‘Khakestar’ has been published in the third periodical of Iranian Writers Association.
In 2008, the forth part of what was written by the children as ‘ZirGozar’ was published by ‘ Nahid’ publication.
In 2009,some participants aged 14 to 22 years old in his creativity classes announced that they are not willing to write stories and they want to express them orally.These people were those who had quit school to work in order to help their poor families.
So Amookhayat examined the causes of slow process of literacy and the factors that increased the illiteracy in Persian language and held literacy classes for these children and teens in the ‘Ne’mat Abad’ post of duty.Using his experiences in this field, he succeeded to designthe new method of’reading and writing art within 15 days ‘and published it in 2011.
In the same year, in the hall of ‘Omid’ town, he held ‘reading and writing art’ seminar in which AmooKhayat and his method were introduced and some of the street children and illiterate workers who were literate within 16 months, were appreciated. Some of them were supported by NGO’s and facilitators.